Jest kilka rodzajów zapalenia płuc u psa, w zależności od czynników, które je wywołują:

• bakteryjne
• alergiczne
• zachłystowe
• grzybicze

przy czym najczęściej mamy do czynienia z bakteryjnym podłożem tej choroby. Pozostałe wstępują rzadziej, ale są równie niebezpieczne.

• BAKTERYJNE ZAPALENIE PŁUC U PSA

Jest to schorzenie bardzo poważne, którego nie wolno lekceważyć. Powoduje reakcję zapalną o różnym natężeniu, która w ciągu zaledwie kilku dni może doprowadzić do niewydolności oddechowej, co oznacza zagrożenie dla życia. Nie ma najmniejszych szans, żeby pies mógł ją „przechodzić”, jeśli więc pojawią się jakiekolwiek niepokojące objawy, trzeba natychmiast zasięgnąć porady lekarza weterynarii i rozpocząć leczenie.

Przyczyny bakteryjnego zapalenia płuc u psów

Najbardziej narażone na zachorowanie są psy z osłabionym układem odpornościowym lub zmagające się z takimi chorobami jak np. niewydolność nerek, cukrzyca, choroba Cushinga lub Addisona. Oprócz nich zagrożone są także psy pracujące, przede wszystkim myśliwskie, oraz wszystkie te, które bardzo dużo przebywają na dworze i nie mają odpowiedniego okrycia lub schronienia. Nie jest prawdą, że skoro psy mają sierść, to nie marzną i się nie przeziębiają. Wprawdzie solidna, dwuwarstwowa szata rzeczywiście chroni przed wyziębieniem, ale psy krótkowłose, takie jak wyżły, boksery lub dobermany, nie mówiąc o miniaturkach, trzęsą się z zimna i jeśli mają być zdrowe, trzeba o nie zadbać i koniecznie sprawić im ciepłe, chroniące przed zimnem i deszczem ubranie. Pamiętajmy, że pies jest bardziej podatny na rozmaite infekcje, kiedy jest źle odżywiony, wyziębiony lub przemoczony.

Lista bakterii, które mogą spowodować zapalenie płuc u psa jest dość długa:

• Bordetella bronchiseptica,
• Streptococcus zooepidemicus
• Pasteurella multocida
• Pseudomonas aeruginosa
• Klebsiella pneumonia
• Escherichia coli
• Mykoplazma

choć zdecydowanie najczęściej źródłem problemu jest bordetella bronchoseptica. Wprawdzie infekuje głównie tchawicę i górne drogi oddechowe powodując kaszel kennelowy, może się jednak szybko rozprzestrzenić i rozwinąć w zapalenie płuc. Na dodatek wyjątkowo łatwo przenosi się na inne psy. Szczególnie narażone na zachorowanie są zwierzęta, które wykazują  obniżoną odporność oraz zmagające się z różnymi chorobami metabolicznymi, takimi jak niekontrolowana cukrzyca, niewydolność nerek, choroba Cushinga oraz choroba Addisona. Do zapalenia płuc może dojść również w następstwie infekcji wirusowych, takich jak paragrypa, psi adenowirus typu 2 lub psia. Te infekcje wirusowe są łatwo przenoszone z psa na psa. Nie bez znaczenia są też czynniki środowiskowe, np. dym, smog i unoszące się w powietrzu, silnie drażniące jego układ oddechowy substancje chemiczne.

Objawy bakteryjnego zapalenia płuc u psów

Najczęstsze objawy zapalenia płuc to wysoka temperatura, kaszel, płytki, świszczący oddech i śluzowo-ropna wydzielina z nosa. W dłuższym czasie pojawia się osłabienie, nietolerancja wysiłkowa, duszność oraz utrata masy ciała. Ponieważ w tej sytuacji płuca nie są w stanie sprawnie pracować, pogarsza się natlenienie organizmu, co powoduje ospałość i nieustanne zmęczenie. Wskutek kataru pies nie czuje zapachu pożywienia, traci apetyt, a to osłabia siły obronne organizmu i po pewnym czasie prowadzi do odwodnienia.

Diagnozowanie bakteryjnego zapalenia płuc u psów

Zapalenie płuc wymaga niezwłocznego leczenia, opóźnienie może prowadzić do poważnych powikłań, które je skomplikują i utrudnią powrót psa do zdrowia. Z wizytą u weterynarza nie wolno zwlekać, bo punktem wyjścia do skutecznej terapii jest szybkie postawienia diagnozy. Poza zmierzeniem temperatury lekarz sprawdza się czy podczas oddychania występują bardzo charakterystyczne dla zapalenia płuc odgłosy. Ponadto z reguły wykonuje prześwietlenie lub zdjęcie klatki piersiowej, co pozwala ustalić zakres zmian chorobowych. Często konieczne jest pobranie wymazu z dróg oddechowych dla uzyskania próbek wydzieliny,  które posłużą do oceny cytologicznej oraz hodowli bakteryjnej niezbędnej do zbadania ich wrażliwości na różne antybiotyki. Pozwoli to dobrać najbardziej skuteczny w danym przypadku antybiotyk i ustalić plan leczenia. Niezależnie od tego lekarz może zlecić przeprowadzenie specjalistycznych badań krwi, żeby wykluczyć istnienie schorzeń metabolicznych, a także badania kału które pozwolą wykryć obecność pasożytów sercowych i płucnych. Wiedza na ten temat jest bardzo przydatna do ustalenia optymalnego sposobu i planu leczenia.

Leczenie bakteryjnego zapalenia płuc u psów

Ponieważ na wynik badania cytologicznego trzeba trochę poczekać, żeby nie tracić cennego czasu, leczenie zaczyna się przeważnie od antybiotyku o szerokim spektrum działania. Potem, po zidentyfikowaniu bakterii odpowiedzialnej za chorobę zmienia się go na ten, który w tym konkretnym przypadku będzie najbardziej skuteczny. Poza tym, w zależności od potrzeby pies otrzymuje leki rozszerzające oskrzela, żeby ułatwić mu oddychanie, oraz rozluźniające śluz w płucach i tym samym ułatwiające odksztuszanie. Dopóki nie odzyska sił, niemal cały czas pozostaje w pozycji leżącej, dlatego trzeba go co jakiś czas podnosić i obracać, bo to zapobiega osadzaniu się płynu po jednej stronie ciała, W miarę poprawy samopoczucia, można zachęcić go do lekkich ćwiczeń fizycznych stymulujących kaszel, który pomaga oczyścić płuca z zalegającego śluzu.

Podczas leczenia zapalenia płuc, które trwa co najmniej 3-4 tygodnie, pies nie może zostawać sam w domu, powinien być bez przerwy pod opieką kogoś z domowników, a jego właściciel musi przez cały czas współpracować z lekarzem i bardzo skrupulatnie wykonywać wszystkie jego zalecenia. Jeśli mimo to stan psa się pogarsza, nie je, duszności się nasilają, jedynym wyjściem jest leczenie szpitalne. Nie zapominajmy, że jest to jest to choroba zagrażająca życiu i tylko w takich warunkach możliwa jest specjalistyczna opieka. Można monitorować zmiany samopoczucia, stosować tlenoterapię, nebulizatory oraz podawać leki i różne środki wzmacniające w kroplówkach dożylnych. W przypadku nagłego pogorszenia stanu psa można bez zbędnej zwłoki wdrożyć procedury ratujące życie. Po uzyskaniu poprawy, dalsze leczenie może być prowadzone w domu, jeśli tylko właściciel zapewni swojemu psu spokój, wygodne, ciepłe, dobrze nawilżone pomieszczenie, regularne podawanie leków i odpowiednią opiekę.

Rokowanie w przypadku  bakteryjnego zapalenia płuc u psów

W przypadku wcześnie zdiagnozowanego, niepowikłanego bakteryjnego zapalenia płuc i niezwłocznie podjętego leczenia, rokowanie jest pomyślne. Trudniejszy jest powrót do zdrowia w przypadku psów u których przedwcześnie zaprzestano leczenia, zaniedbanych, z osłabioną odpornością lub w starszym wieku. Uznaje się, że pies jest zdrowy, jeśli kontrolne badanie rtg wykaże, że płuca są wolne od zmian chorobowych, co znaczy, że infekcja bakteryjna została wyleczona. Nie upoważnia to jednak do przerwania leczenia, cała, przepisana przez lekarza kuracja musi być dokończona, żeby nie było ryzyka nawrotu choroby.

Oprócz najczęściej występującego u psów bakteryjnego zapalenia płuc, są jeszcze trzy inne, znacznie rzadsze warianty tej choroby:

• ALERGICZNE ZAPALENIE PŁUC U PSA

Alergiczne zapalenie płuc powstaje na skutek zapalenia miąższu płucnego wywołanego działaniem niektórych alergenów. Przeważnie trafiają one do jego układu oddechowego razem z wdychanym powietrzem,  chociaż możliwa jest również droga krwiopochodna. Najczęściej przyczyną alergicznego zapalenia płuc u psów są zarodniki roślin, strzępki grzybowe, antygeny pasożytnicze oraz roztocza.

• ZACHŁYSTOWE ZAPALENIE PŁUC U PSA

Do zachłystowego zapalenia płuc dochodzi podczas wymiotów lub zadławienia na wskutek zaaspirowania treści pokarmowej do tchawicy i płuc. Najczęściej zdarza się to w przypadku psów o brachycefalicznej budowie czaszki, np. buldogów, mopsów lub boston terierów, oraz psów z jakąś wadą anatomiczną, np. rozszczepem podniebienia. Są również inne przyczyny, które mogą spowodować trudności w połykaniu lub zarzucanie treści żołądkowej, takie jak porażenie krtani, przełyk olbrzymi (megaesophagus), rozszczep podniebienia, przewlekłe wymioty a także nowotwory układu oddechowego. Zachłyśnięcie zawsze stwarza zagrożenie, dlatego opiekun psa powinien dbać o to, by do takich sytuacji nie dochodziło.

• GRZYBICZE ZAPALENIE PŁUC U PSA

Jest ono spowodowane wdychaniem znajdujących się w ziemi zarodników grzybów, podczas obwąchiwania terenu. Kiedy dostaną się do płuc, wywołują stan zapalny. Ponieważ grzybicze zapalenie płuc zdarza się bardzo rzadko, a jego objawy praktycznie nie różnią się od zapalenia bakteryjnego, zazwyczaj na początku leczenia zostaje ono potraktowane jako zapalenie bakteryjne. Dopiero kiedy stosowana w tym przypadku antybiotykoterapia nie daje efektów, wykonuje się odpowiednie badania laboratoryjne i na ich podstawie wprowadza się do leczenia odpowiednie leki przeciwgrzybicze. Niestety ten rodzaj zapalenia płuc leczy się dużo trudniej, terapia może trwać nawet do 6-ciu miesięcy.

Wato wiedzieć:

Jeśli zapalenie płuc jest spowodowane przez wirusy lub bakterie, może być zaraźliwe dla innych psów. Nie jest natomiast niebezpieczne dla człowieka. Jeśli jest spowodowane podrażnieniem lub urazem, a zapalenie przebiega bez infekcji, nie jest zakaźne, ale ciągle istnieje ryzyko zainfekowania. Dlatego na wszelki wypadek, jeśli u psa zostanie zdiagnozowane zapalenie płuc, najlepiej, przynajmniej do czasu ustalenia przyczyny, izolować psa od innych zwierząt.