Jeszcze trzy lata temu we wzorcu cocker spaniela angielskiego można było przeczytać: “umaszczenie różnorodne”. W komentarzu dodawano, że dopuszczalne są wszystkie umaszczenia, niedopuszczalne natomiast są błędy umaszczeń. Żeby nie było wątpliwości, sprecyzowano, co może być traktowane jako błąd w umaszczeniu: u psów jednobarwnych białe znaczenia poza krawatem na przedpiersiu, u psów wielobarwnych ponad 90% umaszczenia podstawowego (np. czarny płaszcz pokrywający 90% powierzchni ciała). Wszystko jasne. Zgodnie z tym wzorcem w pełnym majestacie prawa na ringach pojawiły się cockery sobolowe, które na dowód, że nie znalazły się tam przypadkowo, w ciągu ostatnich kilkunastu lat zdobywały tytuły championów, interchampionów, zwycięzców Klubu, a na wystawach klubowych z dumą prezentowano całe grupy hodowlane.

Nagle, w 2012 roku, jak grom z jasnego nieba, pojawiła się zmiana wzorca. Uszczegółowiono punkt „Umaszczenie” tym razem wymieniono wszystkie uznane przez wzorzec barwy, ale wśród nich zabrakło sobolowej. W komentarzu do wzorca napisano, że ujawnienie się tego koloru nastąpiło najprawdopodobniej (!) na skutek przypadkowej dolewki jakiejś innej rasy (ale nie podano jakiej) i że psy o tym umaszczeniu nie spełniają wymogów wzorca. W związku z tym na wystawach nie wolo im przyznawać tytułów, ponieważ jednak nadal rodzą się z rodowodowych rodziców w miotach innych umaszczeń, mają prawo do rodowodu. Ale już nie do uprawnień, które ten rodowód wszystkim psom daje. Czyli niby rodowodowy, ale tak niezupełnie. Co ciekawe, do wzorca dodano punkt „Wady dyskwalifikujące”, którego przedtem nie było, ale ani w wadach zwykłych ani dyskwalifikujących umaszczenia sobolowego jako uprawnionej przyczyny dyskwalifikacji nie wymieniono. A przecież każdy, kto wystawia wie, że przyznanie doskonałemu psu oceny bardzo dobrej tylko z powodu sobolowej barwy, oznacza jego dyskwalifikację.

Widząc nowy wzorzec hodowcy i właściciele sobolowych cockerów angielskich na całym świecie musieli przecierać oczy ze zdumienia. Ale nie w Anglii, bo u nich na wystawach nie ma ocen, tylko w każdej klasie ustawia się pierwsze 4 lokaty. Jeśli więc pies o takim umaszczeniu pojawi się na ringu, nie muszą przyznawać oceny, po prostu nie biorą go pod uwagę w ustawianiu stawki. W innych krajach, w których psy na wystawie ocenę otrzymują, sędziowie mają nie lada problem, no bo jak, nie ośmieszając się w oczach wystawcy i publiczności, mają dać ocenę bardzo dobrą psu z tytułem interchampiona, któremu rok wcześniej, kiedy obowiązywał poprzedni wzorzec, przyznawali ocenę doskonałą, CACIB i Zwycięstwo Rasy?

Obecnie na ringach wystawowych w Europie króluje wolna amerykanka, jedni sędziowie przyznają cockerom sobolowym tytuły, inni nie. Przykładowo w Polsce i w Niemczech umaszczenie sobolowe na dzień dobry obniża ocenę: nawet bezbłędny sobolowy cocker spaniel nie może otrzymać oceny wyższej niż bardzo dobra. Suce daje to z łaski możliwość uzyskania kwalifikacji hodowlanej, natomiast wszystkie sobolowe psy tej rasy całkowicie eliminuje z hodowli. Przecież to paranoja, słaba sobolowa suka może być hodowlana, a wybitny sobolowy pies nie.

Kynologia się rozwija, konsekwencją jest wprowadzanie zmian we wzorcach ras. Regułą jest jednak dodawanie nowych umaszczeń, a nie ich usuwanie. Nigdy do tej pory nie było sytuacji, w której hodowca z powodu jednej decyzji został z dnia na dzień pozbawiony swojego wieloletniego dorobku hodowlanego, bo wszystko, co do tej pory zgodnie z obowiązującym wzorcem osiągnął, zostało mu odebrane. Istnieje wielu hodowców, których ten kolor urzekł i poświęcili dużo pracy i zaangażowania w stworzenie tzw. bazy hodowlanej, bo ambitnie hodując psa/sukę trzeba kupić lub wyhodować, wystawiać w wielu krajach, „zrobić tytuły”, wreszcie znaleźć dobrego reproduktora, często daleko od miejsca zamieszkania i odchować szczenięta żeby potem cieszyć się ich sukcesami. Wszystko co osiągnęli, stracili. Oczekiwanie, że ambitni hodowcy sobolowych cockerów będą skakać z radości, że z łaski dostaną ocenę bardzo dobrą, nie mieści się nawet w angielskim poczuciu humoru.

Są jeszcze miłośnicy sobolowych cockerów, którzy kupili psa dla siebie, ale połknęli bakcyla wystawowego i z zapałem go wystawiali. Nagle dowiedzieli się, że ich pies, z którym wywalczyli wszystkie dostępne w Polsce tytuły i wiązali wielkie nadzieje na przyszłość – został pozbawiony praw hodowlanych i tytułów wystawowych, mimo, że jest już po nim liczne potomstwo! Inni rozpoczęli robienie tytułów międzynarodowych, ale nie pozwolono im dojść do celu, ich pies ma już kilka CACIBÓW, ale tego ostatniego, najważniejszego już nie dostanie, choć na to zasługuje i w normalnych warunkach bez trudu mógłby go zdobyć. Właściciele czują się oszukani i mają rację, bo organizacja, która wydaje psu rodowód potwierdzający jego uprawnienia, a potem zmienia zdanie i mówi, że dokument który wydała nic nie jest wart, nie jest godna zaufania.

W świetle prawa zarejestrowanie rodowodowego psa w Związku Kynologicznym jest swego rodzaju umową: jeśli pies spełni warunki określone we wzorcu rasy oraz regulaminie hodowli (oceny, przeglądy hodowlane, próby pracy) a jego właściciel należy do Związku Kynologicznego i regularnie opłaca składki, jest psem hodowlanym. I kilku panów, którzy słynne szekspirowskie to be, or not to be przetransponowali na two beer, or not two beer, nie ma prawa tego zmieniać zwłaszcza, że nie wydaje się, żeby decydując o tej zmianie, trzeźwo przeanalizowali jej skutki. Tłumaczenie, że doszło gdzieś, kiedyś do jakiejś dolewki krwi innej rasy jest niepoważne, powiedzcie mi w której rasie do tego nie doszło? Tak się wyprowadza nie tylko nowe barwy ale również nowe rasy. A potem w historii pochodzenia rasy pisze się o tym z niekłamaną dumą i ileś osób a nawet krajów przez całe lata kłóci się o to, kto więcej dolewał.

Powie ktoś, że dramatyzuję, bo świat się nie zawali, jeśli nie będzie się hodować sobolowych cockerów. Zależy to od punktu widzenia. Wielu rozkochanym w swoim psie właścicielom już się zawalił i samo to wystarczy, żeby się tym niepokoić. Dla mnie problem jest poważniejszy, bo zakpiono z ludzi, którzy od lat poprzez związki krajowe są członkami FCI i mają prawo do poważnego traktowania. A ta organizacja się nie sprawdziła. O zmianie wzorca decyduje kraj, z którego rasa pochodzi, w tym przypadku była to inicjatywa brytyjskiego Kennel Clubu. Międzynarodowa Federacja Kynologiczna wprowadza ją do wzorca, który po opublikowaniu staje się obowiązujący. Uważam, że FCI ma nomen omen psi obowiązek analizować proponowane zmiany i nie dopuścić do nich, jeśli zamiast budować – niszczą lekceważąc jednocześnie członków tej organizacji, którzy im zaufali.

Dla wyjaśnienia – nigdy nie hodowałam sobolowych spanieli, nawet nie miałam psa tej rasy, piszę to wszystko bo ie potrafię zaakceptować, że FCI, zamiast zwrócić wnioskodawcom uwagę na to, jakie skutki ta zmiana wywoła i bronić zrzeszonych w niej hodowców i właścicieli psów, kompletnie ich zlekceważyła. W piłce byłaby to już nie żółta, ale czerwona kartka!