Jaskra jest bardzo poważną chorobą oczu, która może spowodować nagłą utratę wzroku, a w niektórych przypadkach nawet utratę gałki ocznej. Przyczyną problemu jest wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego, co prowadzi do uszkodzenia włókna nerwu wzrokowego i komórek siatkówki. Ponieważ nerw wzrokowy jest bardzo wrażliwy na wzrost ciśnienia, zdolność widzenia może zostać trwale utracona nawet w ciągu 48 godzin.
Przyczyny jaskry
Zdrowe oko
Oko to kulista struktura wypełniona płynami i podzielona na strefy: ciecz wodnista krąży w komorze przedniej, przed soczewką, a ciało szkliste wypełnia komorę tylną. Płyn jest ciągle wytwarzany i usuwany z oka, co pozwala utrzymać w nim stałe ciśnienie. Każda przyczyna, która uniemożliwia prawidłowe krążenie i ewakuację płynów może doprowadzić do jaskry, w oku gromadzi się wówczas ciecz wodnista, wskutek czego gałka oczna niebezpiecznie zwiększa swoją objętość.
Jaskra – zwiększone ciśnienie wewnątrz oka
Rozróżniamy trzy rodzaje jaskry:
• jaskra wrodzona
Występuje bardzo rzadko. Jest obecna od urodzenia, ale objawy pojawiają się pomiędzy 3 a 6 miesiącem życia: zwiększenie objętości oka, zmętnienie rogówki, na jednym lub obu oczach.
• jaskra pierwotna dziedziczna
Jest związana z defektem w konformacji oka. Objawy pojawiają się między 5 a 12 rokiem życia, przeważnie nagle i w ciągu kilku dni prowadzą do całkowitej ślepoty. Choroba zwykle dotyczy obu oczu, ale objawy mogą pojawiać się w sposób rozłożony. Pierwotną jaskrę najczęściej spotyka się u takich ras jak chow-chow, shar pei, amerykański c cocker spaniel, basset hound, boston terrier, ale także, choć rzadko, u innych ras.
• jaskra wtórna
W tam przypadku jaskra jest wtórna do innych chorób oczu, w których mamy do czynienia z zakłóceniem krążenia i ewakuacji cieczy wodnistej, takich jak zwichnięcie soczewki, wysięk krwi w oku, guz oka, odwarstwienie siatkówki lub zapalenie błony naczyniowej oka.
jaskra
Objawy jaskry
Choroba objawia się zwykle rozszerzeniem źrenicy lub obydwu źrenic, bólem, powiększeniem oka oraz mniej lub bardziej nagłą utratą wzroku. W bardzo nagłych przypadkach ból jest niezwykle silny, oczy łzawią, są zaczerwienione, pojawia się sinawe odbicie na rogówce. Pies próbuje radzić sobie z bólem zaciskając powieki i nieustannie trąc oko łapą. Uzupełnieniem obrazu jest sinawy odblask na rogówce.
Jak rozpoznać jaskrę?
Połączenie takich objawów jak: rozszerzenie źrenic, obrzęk rogówki, przekrwienie naczyń na spojówce, zwiększenie objętości oka w dużej mierze pozwala ukierunkować poszukiwanie przyczyny dolegliwości. Podstawowym badaniem w przypadku podejrzenia jaskry jest pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego, który pozwala określić stopień zaawansowania choroby. Wykonuje się go przy pomocy tonometru mechanicznego lub elektronicznego. Lekarz kładzie go bardzo delikatnie, pionowo na rogówce, żeby pomiar był wiarygodny pies musi współpracować: leżeć spokojnie z głową odchyloną do tyłu, z otwartymi, skierowanymi w górę oczami. W praktyce bywa to trudne do osiągnięcia, dlatego najczęściej konieczne jest podanie środka uspokajającego. Ciśnienie większe niż 20 mm Hg potwierdza, że mamy do czynienia z jaskrą, przy czym im ciśnienie jest wyższe, tym większy jest stopień zaawansowania choroby. Na koniec lekarz wykonuje dodatkowe badania dla ustalenia przyczyny jaskry i najskuteczniejszego sposobu jej leczenia.
Leczenie jaskry
Kluczowe znaczenie ma czas rozpoczęcia terapii. Tylko pełna diagnostyka pozwala na podjęcie skutecznegodziałania, bywa, że pies, u którego nastąpiła całkowita utrata widzenia, odzyskuje wzrok, ale nie zawsze jest to możliwe, zwłaszcza jeśli trafia do specjalisty za późno, a przedtem desperacko próbując sobie radzić z bólem, dodatkowo okaleczając gałki oczne. Pierwszym elementem terapii jest przywrócenie prawidłowego ciśnienia w gałkach ocznych i poprawa widzenia. Ważne jest również zmniejszenie bólu, bo to pozwala uniknąć powikłań i samookaleczenia. Często konieczna jest hospitalizacja mająca na celu jak najszybszą redukcję ciśnienia, w tym celu psu podawane są działające hipotensyjnie krople do oczu i leki wspomagające ten proces. Po ustabilizowaniu ciśnienia lekarz ocenia stan pacjenta i ustala najlepiej rokujący sposób leczenia, który opiekun będzie mógł kontynuować w domu..
Rokowanie
Jaskra jest poważną chorobą, trzeba bardzo rygorystycznie przestrzegać zaleceń, systematycznie podawać psu leki i obserwować jego zachowanie, w szczególności, czy widzi, czy zaczyna obijać się o różne przedmioty. Niestety zdarza się, że skuteczne w krótkim okresie terapia przestaje działać i trzeba ją zmienić, może też nadejść moment, że konieczne będzie usunięcie gałki ocznej, bo nadciśnienie powoduje niewyobrażalny ból, którego nie da się opanować. Stosuje się wszczepienie implantu, którego zadaniem jest polepszenie wyglądu, ale jeśli przekracza to możliwości finansowe opiekuna, można z niego zrezygnować. Jeśli choroba dotyczy jednego oka, pies doskonale sobie radzi i szybko przyzwyczaja się do widzenia jednoocznego, natomiast całkowita utrata wzroku to poważny problem. Większość niewidomych psów potrafi poruszać się w mieszkaniu, ale na spacerze koniecznie muszą być prowadzone na smyczy przez swojego opiekuna, lub drugiego psa przewodnika, który pomaga mu tak samo jak psy pomagają niewidomym ludziom. Piszemy na ten temat w artykule Mój pies nie widzi.
