Trochę statystyki

Prowadzone w Stanach Zjednoczonych badania pokazują, że począwszy od 2010 roku choroby nowotworowe są najczęstszą przyczyną zgonów naszych czworonożnych przyjaciół. Na nowotwory zapada średnio co trzeci pies, przy czym z tej liczby tylko połowę udaje się wyleczyć. W przypadku niektórych szczególnie zagrożonych ras (berneńskie psy pasterskie, golden retrievery, boksery) co drugi pies umiera z powodu nowotworu. Bez względu na rasę, jest on najczęstszym powodem śmierci psów powyżej dziesiątego roku życia. Niestety coraz częściej zapadają na niego również psy młode, 3-4 letnie.

Podobnie wygląda to również w krajach europejskich, przy czym trzeba sobie zdawać sprawę z niedoskonałości materiałów statystycznych, które są często trudne do porównania i zinterpretowania ze względu na przyjęcie przez różne ośrodki odmiennej metodyki badań. Poza tym, w zależności od kraju, istnieje również tzw. szara strefa, czyli większa lub mniejsza liczba psów, które nigdy nie trafiły do lekarza, nie zostały zdiagnozowane i leczone co powoduje, że nie zostały ujęte w statystyce.

Czynniki sprzyjające zachorowaniom na nowotwory

Mechanizm powstawania nowotworów jest znany, natomiast wciąż jeszcze nie udało się zdefiniować czynników które powodują że choroba pojawia się w tym właśnie momencie, u tego a nie innego psa. Wydaje się bezsporne, że istnieją pewne skłonności rasowe do zachorowania na niektóre rodzaje nowotworów, a czynnikiem sprzyjającym jest obecność niebezpiecznych środków chemicznych w pożywieniu i środowisku.

Najprawdopodobniej nowotwór uaktywnia się na skutek jednoczesnego działania różnych czynników, wśród których należy wymienić:

• skażenie środowiska powodujące obecność chemicznych zanieczyszczeń o udowodnionym działaniu kancerogennym
• długotrwałe przebywanie na silnym słońcu, sprzyjające powstaniu nowotworów skóry oraz trufli nosowej
• chemiczne środki konserwujące i koloryzujące używane do produkcji karm dla psów. Badania wykazały że powszechnie stosowane substancje takie jak BHA, BHT oraz ethoxyquina są odpowiedzialne nie tylko za wrost reakcji alergicznych ale również chorób nowotworowych.
• osobnicza, większa niż przeciętna podatność niektórych ras na pewne choroby nowotworowe
• czynniki dziedziczne. Analiza zachorowań na nowotwory pokazuje, że przy stwierdzonej predyspozycji niektórych ras do określonego rodzaju choroby nowotworowej są jeszcze linie hodowlane, w których ilość zdiagnozowanych nowotworów jest wyraźnie większa.
• wiek, który wprawdzie nie jest przyczyną pojawienia się choroby nowotworowej, ale nie ulega wątpliwości, że powyżej 10-go roku życia skłonność do nowotworów znacznie się zwiększa.

Predyspozycje do chorób nowotworowych

• rasowe

Choroby nowotworowe występują u wszystkich psów, spotyka się je zarówno u psów rasowych jak i mieszańców. Zaobserwowano jednak, że u pewnych ras występuje większe niż u pozostałych ryzyko zachorowania, co sugeruje ich genetyczną podatność na dany rodzaj nowotworu. Na przykład boksery mają skłonność do nowotworów skóry, owczarki niemieckie do nowotworów śledziony, bouviery flandryjskie do nowotworów prostaty, a owczarki belgijskie, głównie groenendaele i tervuereny do nowotworów żołądka. Nowotwory kości stwierdza się najczęściej u ras dużych i olbrzymich, takich jak dogi niemieckie, dobermany i rottweilery. U tych ostatnich, a także u bullmastiffów dość często spotyka się chłoniaki. Guzy komórek tucznych pojawiają się najczęściej u bokserów i buldożków francuskich a mięsak histiocytarny u berneńskich psów pasterskich.

W trakcie badań wykazano nie tylko podatność rasową na pewne rodzaje nowotworów ale również częstsze ich występowanie w niektórych liniach hodowlanych. Zostało to potwierdzone na przykładzie chłoniaków u rottweilerów i bulmastiffów oraz nowotworów żołądka u owczarków belgijskich. Można przypuszczać, że podobnie wygląda to w przypadku innych ras, niestety nie ma na ten temat wiarygodnych badań.

• wiekowe

Za pewną prawidłowość można przyjąć fakt, że powyżej 10-go roku życia ilość zachorowań na nowotwory wyraźnie się zwiększa. Przyczyną jest osłabienie układu odpornościowego. W każdym organizmie w ciągu całego życia dochodzi do uszkodzenia niektórych komórek i powstania komórek nowotworowych, dopóki jednak sprawnie działa system samokontroli stworzony do ich eliminowania, nie dochodzi do zachorowania. Kiedy w miarę upływu lat ten system staje się coraz mniej sprawny i wreszcie zawodzi, przestaje rozpoznawać uszkodzone komórki. Od tego momentu obarczone defektem genetycznym komórki zamiast zostać wyeliminowane zaczynają się rozmnażać i dochodzi do powstania nowotworu