Gruczoły okołoodbytowe znajdują się, jak sama nazwa wskazuje, po obu bokach odbytu psa. Ich wydzielina, o wyjątkowo ostrym i niemiłym zapachu, wydostaje się na zewnątrz z zatok okołoodbytowych cienkimi kanalikami. Rola tych gruczołów nie jest do końca zdefiniowana, przypuszczalnie pełnią rolę poślizgową przy defekacji, a zawarte w nich feromony stanowią swoisty znak rozpoznawczy psa i służą do znaczenia terenu. Stad też gruczoły okołoodbytowe zwane są czasem gruczołami zapachowymi.
Normalnie zawartość zatok okołoodbytowych jest opróżniana w czasie oddawania kału, w ten sposób produkowana przez gruczoły wydzielina jest na bieżąco ewakuowana. Ma ona brązowawy kolor i płynną konsystencję. Opróżnienie może czasem nastąpić niespodziewanie, wskutek skurczu zwieracza wywołanego nagłym przestraszeniem.
Zdarza się, że na skutek otyłości, skłonności osobniczych lub niewłaściwej, ubogiej w błonnik diety i związanych z tym luźnych stolców zatoki nie są regularnie opróżniane. Dochodzi wówczas do zaczopowania kanalików, lepka wydzielina nie znajduje ujścia i rozpoczyna się proces zapalny. Pies staje się niespokojny, okolica odbytu jest zaczerwieniona i rozpulchniona, pies często wylizuje ją i wygryza a także ciągnie pupą po dywanie.
saneczkowanie
To zachowanie zwane „saneczkowaniem” jest dla tej dolegliwości bardzo charakterystyczne, niestety właściciele psów często mylnie odczytują je jako swędzenie spowodowane pasożytami. Podają leki odrobaczające, a schorzenie rozwija się nadal co powoduje, że po pewnym czasie dochodzi do jego zaostrzenia. Może to doprowadzić do perforacji, dostania się ropnej wydzieliny do przestrzeni brzusznej i zapalenia otrzewnej.
tu znajdują się gruczoły okołoodbytowe stan zapalny
Na wczesnym etapie schorzenia najczęściej wystarcza opróżnienie zatok z zalegającej wydzieliny. Zabieg pozornie nie jest skomplikowany. Wkładamy lateksowe rękawiczki i stajemy po stronie głowy psa. Odchylamy wysoko ogon i znajdujemy gruczoły, które mają postać małych twardych guzków i w stosunku do zwieracza odbytu znajdują się na godzinie piątej i siódmej.
Następnie jedną ręką trzymamy ogon w górę, drugą zaś poprzez jednorazowy, papierowy ręcznik, wskazującym lub środkowym palcem i kciukiem naciskamy odbyt po obu stronach, tak by przybliżyć gruczoły do siebie. Trzeba to robić z wyczuciem, delikatnie, nigdy na siłę. Jeśli oprócz normalnej zawartości w wydzielinie pojawi się krew lub ropa trzeba skontaktować się z lekarzem weterynarii, bo najprawdopodobniej mamy do czynienia z procesem zapalnym.
Czasem zawartość zatok jest tak twarda, że nieumiejętnie postępując można uszkodzić ich strukturę a nawet spowodować pęknięcie i przedostanie się zawartości do jamy brzusznej. Dlatego też jeśli zauważymy, że pies jest niespokojny, wykazuje nadmierne zainteresowanie okolicą odbytu, często się wylizuje, w okolicy lędźwiowo-krzyżowej pojawiają się zmiany skórne a na dodatek saneczkuje – powinniśmy bez zwłoki zasięgnąć porady lekarza weterynarii.
oczyszczanie gruczołów okołoodbytowych
Zapalenia gruczołów okołoodbytowych nie wolno lekceważyć. Nieleczone prowadzi do rozprzestrzenienia się stanu zapalnego, zalegająca wydzielina usiłuje znaleźć ujście, tworzy się ogromnie bolesny dla psa ropień i w jego następstwie przetoka. Wydostające się na zewnątrz bakterie mogą spowodować zapalenie skóry, a poprzez wylizywanie się infekcja może objąć migdałki, oczy a nawet uszy. Może również wystąpić reakcja alergiczna na własne bakterie. Przy zaawansowanych zmianach chorobowych konieczna jest czasem interwencja chirurgiczna. Nieleczone, zadawnione stany zapalne mogą w skrajnych przypadkach prowadzić do powstania zmian nowotworowych.
Pamiętajmy: zatoki okołoodbytowe wymagają regularnej kontroli. Wzmożone zainteresowanie okolicą odbytu jest pierwszym sygnałem, że zatoki wymagają oczyszczenia. O tym, jak to zrobić, piszemy tutaj. Nie wolno tego zlekceważyć, bo może dojść do powstania bardzo bolesnego dla psa stanu zapalnego a nawet przetoki. Tylko szybka wizyta u lekarza weterynarii jest w stanie temu zapobiec.
