Spondylomielopatia szyjna jest chyba jedyną chorobą, która doczekała się aż 14-tu różnych nazw, między innymi: kręgozmyk szyjny, niestabilność kręgów szyjnych, ale najczęściej występuje jako zespół chwiejności lub syndrom wobblera (od angielskiego słowa wobble – chwiać się, chybotać). Jest to bardzo poważne schorzenie neurologiczne, prowadzące do deformacji kręgów szyjnych. Wskutek tego mogą one bezpośrednio uciskać rdzeń kręgowy powodując iż tkanki miękkie kręgosłupa, takie jak dyski międzykręgowe, pogrubią się na tyle, że zaczną uciskać rdzeń  kręgowy, co doprowadzi do upośledzenia ruchu.

Syndrom wobblera spotyka się u różnych ras, ale najbardziej nim zagrożone są psy należące do ras dużych i olbrzymich. Około 50% stwierdzonych przypadków tej choroby stanowią doberman, mastiff i dog niemiecki, po dodaniu pozostałych dużych ras oraz niektórych psów z długą szyją, np. wilczarz irlandzki, dalmatyńczyk oraz rhodesian ridgeback, ich udział wzrasta aż do 70%. Pozostałe to psy średniej wielkości. Stwierdzono, że syndrom wobblera spotyka się 2-3 razy częściej u samców niż u suk. Niestety choroba rozszerza się na następne rasy, u których do tej pory nie występowała. Niedawno francuscy hodowcy poinformowali o jej ujawnieniu w kilku miotach chartów arabskich – azawakhów.

Przyczyny syndromu wobblera 

Syndrom wobblera rozwija się w wyniku nieprawidłowego ułożenia kręgów szyjnych wokół rdzenia kręgowego. Dochodzi do tego na skutek deformacji kości lub przemieszczenia się dysku międzykręgowego, przy czym szczególną rolę odgrywają predyspozycje genetyczne. Liczba zdiagnozowanych przypadków nieustannie wzrasta i to nie tylko w wyniku stosowania nowoczesnych technik umożliwiających rozpoznanie choroby. Choć etiologia schorzenia nie jest jeszcze dokładnie poznana, można wymienić główne przyczyny, które je wywodują.

Są to: 

• czynniki genetyczne, które powodują chorobowe zmiany poszczególnych elementów kręgosłupa, takich jak dyski i więzadła i prowadzą do deformacji w wyniku których wraz z postępem choroby, powstaje ucisk na rdzeń kręgowy. Wydaje się, że to właśnie one są głównym czynnikiem wywołującym chorobę, choć jak dotąd nie zostało to naukowo potwierdzone.
• czynniki rozwojowe, związane ze sposobem życia psa, takie jak źle prowadzona, nieodpowiednia w stosunku do wieku aktywność fizyczna oraz przede wszystkim zawierająca za dużo składników energetycznych, białka, wapnia i fosforu, stymulująca zbyt szybki wzrost dieta. Szczególnie zagrożone są psy posiadające dużą głowę, która stanowi dodatkowe obciążenie dla kręgów szyjnych i prowadzi do deformacji struktur kręgosłupa, co w miarę rozwoju choroby zwiększa ucisk na rdzeń kręgowy.
• podeszły wiek, który wprawdzie nie jest przyczyną syndromu wobblera, ale może stwarzać sprzyjające warunki do jego wystąpienia. Ponieważ krążki międzykręgowe wraz z wiekiem ulegają degeneracji wskutek czego zmieniają kształt, bardzo często powodują uszkodzenia rdzenia kręgowego i w jego następstwie niestabilność kręgów szyjnych. Szczególnie zagrożone są psy o długiej szyi, ponieważ w ich przypadku na skutek budowy anatomicznej, kręgi szyjne narażone są na dużo większe obciążenie i związane z tym ryzyko uszkodzenia.

W zależności od ras wpływ tych czynników może być różny. U jednych psów dominują czynniki genetyczne, u innych środowiskowe. U dogów niemieckich przyczyną syndromu wobblera są zazwyczaj czynniki genetyczne związane z anomaliami rozwojowymi. Wywołują one zmiany chorobowe takich elementów kręgosłupa jak kręgi oraz wiązadła, przy czym pierwsze objawy choroby pojawiają się już w 3-4 miesiącu życia. Natomiast u dobermanów źródłem problemu są przede wszystkim wady i urazy kręgosłupa, które powstają w okresie dorastania, stąd też objawy widoczne są dopiero u psów dorosłych, powyżej 4-go roku życia.

Objawy syndromu wobblera  

Choroba jest następstwem uszkodzenia nerwów w rdzeniu kręgowym, zwyrodnienia dysków między trzema kręgami dolnego odcinka szyjnego kręgosłupa (od C5 do C7) i ich dyslokacji podczas poruszania szyją. Objawy mogą pojawić się zarówno u psów dorosłych jak i bardzo młodych, u których układ kostny jest wciąż na etapie kształtowania. Biorąc pod uwagę fakt, że większość psów dotkniętych syndromem wobblera zalicza się do ras dużych i olbrzymich, ich opiekunowie powinni być wyczuleni na najmniejsze nawet symptomy tej choroby i nie traktować problemów z utrzymaniem równowagi jako szczenięcej nieporadności, tylko jako początek bardzo groźnej choroby.

Syndrom wobblera zazwyczaj rozwija się powoli, ale bywa, że choroba zaczyna przyspieszać i w krótkim czasie pojawiają się wyraźne problemy z chodzeniem. Jej pierwszym, niestety mało specyficznym objawem jest ból szyi, choć czasem można zauważyć jedynie sztywność karku i wyraźną niechęć do skakania lub trudności z jedzeniem, kiedy miska psa znajduje się na podłodze. To powoduje, że choć czas jest w leczeniu wobblera czynnikiem kluczowym, pies trafia do lekarza dopiero wtedy, gdy na skutek ucisku na rdzeń kręgowy i nerwy szyjne widoczne są już poważne problemy neurologiczne: trudności ze wstawaniem i chodzeniem oraz typowe dla tego schorzenia zaburzenia równowagi. Pies porusza się w charakterystyczny sposób, kołyszącym krokiem, a kiedy się zatrzymuje, stoi z szeroko rozstawionymi nogami i nisko zwieszoną głową, ponieważ jej podniesienie wiąże się z silnym bólem. Bardzo często występuje krzyżowanie kończyn i podwijanie łap, wskutek czego paznokcie wykazują otarcia i nadmierne zużycie. Na bardziej zaawansowanym etapie choroby obserwujemy osłabienie oraz utratę masy mięśniowej w barkach i przednich łapach. Zdarza się nietrzymanie moczu, a w najcięższych przypadkach częściowy lub nawet całkowity paraliż

strzałka pokazuje deformację kręgu szyjnego i związane z tym
wypadnięcie dysku i ucisk rdzenia kręgowego

Rozpoznanie syndromu wobblera       

Ponieważ objawy syndromu wobblera przypominają dolegliwości, które występują również w przypadku innych chorób systemu nerwowego, niezbędne jest wykonanie specjalistycznych badań, które pozwolą ustalić źródła ucisku rdzenia kręgowego i odczuwanych przez psa dolegliwości. Chodzi o potwierdzenie lub odrzucenie wstępnej postawionej diagnozy oraz wykluczenie innych schorzeń. Zwykłe zdjęcia rentgenowskie szyi psa pozwalają uwidocznić zniekształcenie kręgów i zwężenie przestrzeni międzykręgowej, natomiast do określenia charakteru ucisku na rdzeń kręgowy niezbędne jest wykorzystanie bardziej zaawansowanych metod obrazowania, takich jak rezonans magnetyczny i tomografia komputerowa. Podanie kontrastu znacznie zwiększa wartość poznawczą badania. Czasem konieczne jest również pobranie płynu mózgowo-rdzeniowego w celu rozpoznania stanów zapalnych kręgosłupa. Wszystko wykonuje się w znieczuleniu ogólnym, zarówno dla komfortu psa, jak i jakości otrzymanych wyników. Niestety, pominąwszy koszt diagnostyki, dużym problemem jest dostępność nowoczesnej aparatury, którą dysponują wciąż jeszcze nieliczne, znajdujące się przede wszystkim w dużych miastach, lecznice.

Leczenie syndromu wobblera

Jest to schorzenie postępujące, nieprawidłowo uformowane kręgi i ich niestabilność powodują  że zarówno one, jak i tkanki miękkie, takie jak dyski międzykręgowe cały czas pogrubiają się i coraz bardziej uciskają rdzeń kręgowy. Nic więc dziwnego, że bardzo często zachowawcze leczenie nie przynosi oczekiwanej poprawy. Stosuje się je w zasadzie tylko wtedy, gdy stan psa nie pozwala na zabieg, dotyczy to zwierząt w złym stanie fizycznym, schorowanych lub w podeszłym wieku. W tym przypadku pozostaje tylko oszczędny tryb życia, fizykoterapia i rehabilitacja, a podczas zaostrzeń podawanie środków przeciwzapalnych i przeciwbólowych. Rokowanie w tym przypadku jest niepewne, u niektótych psów ucisk rdzenia kręgowego postepuje, przy czym progresja objawów może być stopniowa lub nagła.

zapadnięcie się przestrzeni międzykręgowej, wysunięcie krążka i ucisk rdzenia kręgowego

Jedyną szansą na całkowity powrót do zdrowia jest zabieg chirurgiczny, którego celem jest zmniejszenie ucisku wywieranego na rdzeń kręgowy. Sposób jego osiągnięcia zależy od  stanu pacjenta, który w każdym przypadku może być inny. Czasem ogranicza się wyłącznie do ingerencji w tkanki miękkie, innym razem konieczne jest zespolenie lub stabilizacja kręgów. Zabieg musi być wykonany przez doświadczonego chirurga, dysponującego nowoczesnym zapleczem szpitalnym z całodobową opieką.

stabilizacja przestrzeni międzykręgowej przy pomocy bloku

Rokowanie

Pies przed i po leczeniu syndromu  Wobblera  (sprawdź podpis bo sama dałam)

Od Redakcji
Artykuł ma charakter informacyjny. Naszym celem jest zwrócenie uwagi opiekuna psa na te zmiany w jego wyglądzie oraz zachowaniu, które mogą być objawem choroby. Jeśli coś nas niepokoi, nie zwlekajmy z wizytą u lekarza weterynarii. Pies nie powie, co mu dolega, dlatego obserwujmy go bardzo uważnie, by móc przekazać jak najwięcej istotnych informacji o jego dolegliwościach i odpowiedzieć na zadawane pytania. Ułatwi to postawienie prawidłowej diagnozy i zwiększy szanse naszego przyjaciela na szybki powrót do zdrowia.