Pochodzenie

Azawakh ma długą, nie do końca poznaną historię. Psy tej rasy hodowane były już 1000 lat temu przez koczownicze plemiona Tuaregów z południowej Sahary. Zostały stworzone do polowania. Ich rola polegała na osaczeniu zwierzyny i uniemożliwieniu jej ucieczki. Jest to wyjątkowa umiejetność, chart pustynny nie zabija swojej ofiary, rani ją tylko tak, żeby nie mogła uciec. Mięso martwego zwierzęcia w tropikalnym klimacie uległoby natychmiastowemu rozkładowi. Zadanie psa polega więc tylko na skutecznym zatrzymaniu ofiary, reszta należy do myśliwych. Psy już od szczenięcia przygotowuje się do tej roli. Żywi się je mlekiem a nie mięsem, żeby nie tknęły upolowanego zwierzaka. W wieku trzech miesięcy są uczone tropienia szczurów i zajęcy. Kiedy dorośnie, myśliwy zabiera psa na konia i sadza go na siodle przed sobą. W momencie pojawienia się zwierzyny, pies zeskakuje na ziemię i rusza w pogoń, która trwa czasem kilka godzin. W końcu dopada ofiarę, przegryza jej ścięgna, żeby nie mogła uciec i oczekuje na pojawienie się swojego pana.

Dla Tuaregów charty afrykańskie miały zawsze wielkie znaczenie, nie było więc mowy, żeby zgodzili się sprzedać obcym któregoś ze swoich psów. Dr. Pecar, który był ambasadorem Jugosławii w Górnej Wolcie i na Wybrzeżu kości Słoniowej bardzo zbliżył się do tubylców, dobrze poznał ich zwyczaje i zdobył nawet tytuł Wielkiego Afrykańskiego Myśliwego. Wracając do kraju chciał zabrać ze sobą parę chartów. W dowód przyjaźni i uznania zasług podarowano mu nawet pięknego psa, starania o sukę spełzły jednak na niczym. Z pomocą przyszedł mu przypadek: plemię Tuaregów zostało zaatakowane przez słonia. Dr. Pecar zabił go, czym zyskał wdzięczność tak wielką, że w nagrodę podarowano mu na wpół zagłodzoną sukę, która na szczęście przeżyła. Ta para dała początek europejskiej hodowli charta afrykańskiego. Teraz hoduje się je w wielu krajach. Są uważane za najczystszą odmianę chartów, ponieważ nigdy nie były przez Tuaregów krzyżowane z innymi rasami ani sprzedawane.

Wygląd
Azawakh jest typowym chartem o delikatnej, smukłej, wybitnie sportowej sylwetce, potrafi biec z szybkością do 70-ciu kilometrów na godzinę. Tuaregowie wymagali, żeby psy miały białe znaczenia na sierści, czarne pazury, czarne obwódki oczu, a także … pięć brodawek na głowie. Azawakh ma suche i płaskie mięśnie, głęboką, wąską klatkę piersiową i długie nogi. Jest tak szczupły, że kościec niemal prześwituje przez jego cienką, bardzo delikatną skórę. Jest to pies nieprawdopodobnie lekki i płynny w biegu, wydaje się, że biegnąc nie dotyka ziemi. Jak wszystkie charty ma bardzo szlachetną, wydłużoną głowę, osadzoną na długiej, efektownie wygiętej, smukłej szyi. Uszy małe, zwisające, noszone płasko wzdłuż szyi, oczy migdałowate, ciemne, o bystrym spojrzeniu.

Wysokość w kłębie: psy 64-74 cm, suki 60-70 cm.
Masa ciała: psy 20-25 cm, suki 15-20 kg.

Charakter, usposobienie
Azawakh jest psem o pierwotnej naturze. Powściągliwy wobec nieznajomych, nie jest zbyt wylewny nawet w stosunku do właścicieli. Potrzebuje jednak bliskiego kontaktu z człowiekiem, którego niewątpliwie obdarza uczuciem, choć manifestuje je bardzo dyskretnie. Ceni swobodę, której nie można mu zbytnio ograniczać. Nigdy nie będzie posłusznym psem, wykonującym wyuczone ćwiczenia, jego niezależność często bierze górę nad posłuszeństwem. Potrzebuje bardzo dużo ruchu, doskonale sprawdza się w wyścigach chartów.

Szata
Azawakh ma bardzo krótką, całkowicie pozbawioną podszerstka sierść. Na brzuchu jest ona tak rzadka, że widać prześwitującą skórę. Umaszczenie od jasnopłowego do ciemnogłowego, dopuszczalne jest także pręgowanie. Pożądane białe znaczenie na piersi i ogonie, nieodzowne na dolnej części kończyn. Utrzymanie w czystości sierści azawakha nie jest skomplikowane, wymaga jednak bardzo delikatnych akcesoriów do pielęgnacji.

Więcej na temat pielęgnacji charta afrykańskiego i przygotowania go do wystaw – kliknij tutaj

Zdrowie
Azawakh, choć na pozór delikatny, jest psem bardzo odpornym i wytrzymałym fizycznie. Mimo to powinien mieszkać w domu, bo kocha słońce i ciepło. Zimno a zwłaszcza zimna wilgoć jest dla niego bardzo niebezpieczna. W takie dni powinien nosić ciepłe ubranie.

Do kogo pasuje ten pies ?

Azawakh to zdecydowanie pies dla konesera. Ma wyjątkowe wymagania: od właściciela oczekuje relacji partnerskich i co najważniejsze, poszanowania swojej niezależności. Jest wspaniałym przyjacielem pod warunkiem, że trafi na właściwego pana, który zrozumie i zaakceptuje jego psychikę. Potrzebuje zrównoważonego, spokojnego i wyrozumiałego przewodnika oraz bardzo łagodnego traktowania, doznanej krzywdy nigdy nie zapomni i nie wybaczy. Nie czuje potrzeby bratania się z innymi psami, z którymi nie łączą go wspólne zainteresowania. Za to doskonale czuje się w gromadzie biegających chartów. Nauczenie go wracania na zawołanie jest nie lada sztuką. Nie znaczy to, że nie da się go wielu rzeczy nauczyć. Będzie to jednak wymagało sporo czasu i cierpliwości, ale przyjemność obcowania z tym wspaniałym psem z pewnością ten trud wynagrodzi.

Zalety i wady
+ doskonały pies do towarzystwa
+ zapalony sportowiec, może brać udział w wyścigach chartów
+ w domu spokojny, zrównoważony
+ odporny na choroby – uparty i samowolny
– bardzo trudny do ułożenia
– wymaga bardzo dużo ruchu

Warto wiedzieć
W Polsce hodowanie lub tylko posiadanie charta rasowego bądź jego mieszańca wymaga zezwolenia, które uzyskuje się we właściwej terytorialnie jednostce administracji państwowej. Charty są wyjątkowo szybkimi, a do tego bardzo skutecznymi psami myśliwskimi co powoduje, że zwierzyna łowna nie ma szans ucieczki i spotkanie z chartem może przypłacić życiem. Problem uregulowany został ustawą z dnia 13 października 1995 roku „Prawo łowieckie”. Zgodnie z zapewnieniem ustawodawcy rejestracja ma na celu kontrolę pogłowia psów tej rasy i niedopuszczenie do wykorzystywania ich przez kłusowników. W rzeczywistości jest to pełen niejasności tekst, który pozostawia poszczególnym urzędom pole do jego swobodnej interpretacji. Piszemy na ten temat tutaj.

Zezwolenie na posiadanie charta ma charakter terytorialny. Zmiana miejsca prowadzenia hodowli lub utrzymywania psa powoduje automatyczne wygaśniecie dotychczasowego zezwolenia i konieczność uzyskania nowego, w nowym miejscu hodowli lub zamieszkania właściciela psa. O tym jak wygląda obowiązująca procedura piszemy tutaj. Uzyskanie zezwolenia na hodowanie bądź posiadanie chartów jest obowiązkiem ustawowym, niewywiązanie się z niego podlega karze grzywny, ograniczenia wolności, bądź pozbawienia wolności do 1-go roku. Poważne sankcje, do 5-ciu lat pozbawienia wolności, grożą również osobom, które polują na zwierzynę leśną nie mając do tego odpowiednich uprawnień.

Jak znaleźć dobrą hodowlę ?
Jeśli chcesz mieć psa tej rasy, nie kupuj go z niesprawdzonego źródła, poszukaj dobrej hodowli w naszym Katalogu Hodowców
Wszystkich należących do ZKwP/FCI Hodowców psów rasowych zapraszamy do wpisania się za pomocą Formularza zapisu do prowadzonego na naszym portalu Katalogu Hodowców, żeby ci, którzy chcą kupić dobrze odchowane szczenię, mogli do nich trafić. Wpis do katalogu jest bezpłatny.

Wzorzec rasy FCI
Wzorzec FCI Nr 307 / 17.04.2015
AZAWAKH
Tłumaczenie na podstawie wersji angielskiej i francuskiej
aktualizacja: Renata Berlińska
POCHODZENIE: okolice północnych granic Mali i Nigru; zbocza doliny rzeki Azawakh.
PATRONAT: Francja.
DATA PUBLIKACJI OBOWIĄZUJĄCEGO WZORCA: 03.11.2014
UŻYTKOWOŚĆ:
Chart używany do polowań, m.in. na gazele, zające i strusie, a także do obrony przed drapieżnikami (hienami, szakalami, lwami). Nieoceniony towarzysz nomadzkich rodzin, dzielący z nimi trudy koczowniczego życia.
KLASYFIKACJA F.C.I. : Grupa 10 – Charty Sekcja 3 – Charty krótkowłose
Nie podlega próbom pracy

ZARYS HISTORII RASY:
Chart afrykański, wywodzący się od psów, których wizerunki znajdują się na pochodzących sprzed tysięcy lat malowidłach naskalnych Środkowej Sahary. Narastająca na Saharze susza zmusiła pastersko-łowieckie plemiona Tuaregów, Fulanów i Dahoussahaq do migracji wraz z psami w kierunku bardziej gościnnych terenów regionu Sahel. Warunki korzystne dla rozwoju hodowli zwierząt i łowiectwa znaleźli w suchej dolinie rzeki Azawakh. Chart ten jest nieodłączną częścią kultury ludów, które udomowiły go i ukształtowały. Jego nazwa w języku Tuaregów brzmi: „oska”. Europejscy miłośnicy psów zachwycili się nowo odkrytą rasą psów i selekcjonowali je z pomocą hodowców posiadających pierwsze linie hodowlane eksportowane do Europy od roku 1968.

WRAŻENIE OGÓLNE:
Wyjątkowo smukły i elegancki, sprawia wrażenie nadzwyczaj subtelnego. Kościec i muskulatura rysują się wyraźnie pod cienką i suchą skórą. Sylwetka wysmukła, ciało wpisane jest w prostokąt stojący na krótszym boku.

WAŻNE PROPORCJE:
Wysokość w kłębie / długość tułowia: 10-9 (u suk stosunek wysokości do długości może być nieco mniejszy) Wysokość w kłębie / głębokość klatki piersiowej: 10-4 Długość głowy / Długość kufy: 10-5 Długość głowy / szerokość czaszki: 10 – 4

USPOSOBIENIE/TEMPERAMENT:
Żywy, czujny, trzymający dystans. W stosunku do obcych może odnosić się z rezerwą lecz potrafi być łagodny i czuły dla swoich właścicieli i członków rodziny oraz osób, które akceptuje.

GŁOWA:
Długa, szczupła, sucha, delikatnie rzeźbiona; dość wąska, ale nie przesadnie
MÓZGOCZASZKA:
Czaszka: Prawie płaska, raczej wydłużona. Szerokość czaszki powinna być wyraźnie mniejsza niż połowa długości głowy. Linie czaszki i kufy bywają czasem nieco rozbieżne. Łuki brwiowe i bruzda czołowa słabo zaznaczone, natomiast guz potyliczny powinien być wyraźny. Stop: Bardzo słabo zaznaczony
TWARZOCZASZKA:
Nos: Obowiązkowo czarny lub ciemnobrązowy. Nozdrza szeroko rozwarte.
Kufa: Długa, prosta, zwężająca się ku przodowi, ale nie przesadnie. Wargi: Suche, dobrze przylegające, nie obwisłe, w kolorze czarnym lub ciemnobrązowym Szczęki/Uzębienie: Szczęki długie i mocne, zgryz nożycowy. Uzębienie kompletne. Policzki: Płaskie
Oczy: W kształcie migdałów, dość duże, nieco skośne, ciemne, czasem bursztynowe, nigdy niebieskie. Brzegi powiek dobrze pigmentowane, czarne lub ciemnobrązowe.
Uszy: Osadzone dość wysoko, cienkie, zawsze płasko opadające, u podstawy szerokie, przylegające ściśle do policzków, nigdy w kształcie pączka róży. Trójkątne, o zaokrąglonym wierzchołku. Kiedy pies jest czymś zainteresowany, unosi lekko nasadę uszu.

SZYJA:
Wyraźnie wyodrębniona, długa, elegancka i muskularna, o lekko wysklepionej górnej linii. Skóra jest cienka i nie tworzy podgardla.

TUŁÓW:
Górna linia: Prosta, w miarę pozioma lub nieznacznie wznosząca się od kłębu w kierunku guzów biodrowych. Biodra wyraźnie wzniesione, powinny znajdować się na wysokości kłębu lub powyżej. Kłąb: Wyraźnie zaznaczony Lędźwie: Krótkie i suche Zad: Wyraźnie opadający (idealnie pod kątem 45o )
Klatka piersiowa: Głęboka, sięgająca prawie do łokcia, zwężająca się delikatnie w kierunku mostka, przedpiersie dość wąskie. Żebra długie, lekko odznaczające się pod skórą, łagodnie i regularnie wysklepione.
Linia dolna i brzuch: Łuk mostka jest zaznaczony; jego linia wznosi się, przechodząc płynnie w mocno podkasany brzuch.

OGON:
Nisko osadzony, długi, cienki, suchy i zwężający się ku końcowi. Pokryty jest takim samym rodzajem włosa jak całe ciało, często zakończony pędzlem białej sierści. Noszony w pozycji opuszczonej, na końcu lekko zakręcony ku górze. Kiedy pies jest podekscytowany, ogon może być noszony powyżej linii poziomej.

KOŃCZYNY
KOŃCZYNY PRZEDNIE:
Wygląd ogólny: Długie, szczupłe, niemal pionowe. Postawa doskonale zrównoważona.
Łopatki: Długie, o suchej muskulaturze, widziane z profilu lekko skośne. Ramię: Kąt łopatkowo – ramienny bardzo rozwarty (około 130o )
Śródręcze: ustawione lekko skośnie.
Łapy: zaokrąglone, o szczupłych, zwartych palcach. Opuszki pigmentowane.
KOŃCZYNY TYLNE:
Wygląd ogólny: Długie i suche. Postawa doskonale zrównoważona.
Uda: Długie, o wyraźnie zarysowanej, suchej muskulaturze. Kąt między miednicą a kością udową bardzo rozwarty (około 130o ).
Kolano: Kąt stawu kolanowego bardzo rozwarty (około 145o ).
Śródstopie: Stopy i śródstopia suche, bez szczątkowych palców
Tylne łapy: Zaokrąglone, palce dobrze wysklepione, opuszki twarde i mocne, pigmentowane.

CHODY:
Zawsze bardzo sprężyste, z wysoką akcją kończyn w stępie i kłusie. Galopuje skokami. Azawakh sprawia wrażenie lekkości i gibkości. Ruch jest podstawową cechą charakterystyczną rasy.

SKÓRA:
delikatna i napięta na całej powierzchni ciała.

SZATA:
Włos:
Krótki i delikatny. Brzuch nieowłosiony.
Umaszczenie:
Płowe, z pręgowaniem lub bez; białe znaczenia ograniczone do niezbędnego minimum. Dopuszczalne są wszystkie odcienie: od jasnopiaskowego do ciemnopłowego (mahoniowego). Pręgowanie musi być czarne, z wykluczeniem jakichkolwiek innych odcieni. Na głowie może występować czarna maska. Białe znaczenia: znaczenia charakteryzują się dużą zmiennością. Na przedpiersiu mogą występować w postaci białych łat różnej wielkości, nie wykraczających jednak poza nasadę szyi. Łaty nie mogą rozciągać się poza stawy barkowe ani na boki szyi. Dopuszczalna jest mała biała plamka na karku. Białe znaczenia mogą rozciągać się na klatkę piersiową jako kontynuacja łaty na przedpiersiu, jednak w żadnym wypadku nie powinny zachodzić na żebra. Na każdej kończynie powinna znajdować się biała skarpetka, co najmniej w postaci śladu bieli na łapach. U osobników o doskonałej budowie ciała dopuszczalny jest brak bieli na jednej z kończyn. Białe znaczenia na przedpiersiu, często nieregularne, nie mogą w żadnym wypadku rozciągać się powyżej łokci ani zachodzić na łopatki. Białe znaczenia na tylnych kończynach, zwykle bardziej regularne i o mniejszym zasięgu, nie mogą rozciągać się na uda. Niemniej jednak, białe znaczenia po wewnętrznej stronie ud nie powinny być uznawane za wadę.

WYSOKOŚĆ I MASA CIAŁA:
Wysokość w kłębie: Psy: 64-74 cm Suki: 60-70 cm
Dopuszczalne jest odchylenie o 2 cm powyżej lub poniżej podanych wymiarów.
Masa ciała: Psy: 20-25 kg Suki: 15-20 kg

WADY:
Wszelkie odstępstwa od podanego wzorca powinny być uznane za wady i oceniane w zależności od ich nasilenia oraz wpływu na zdrowie i komfort życia psa.

WADY POWAŻNE:
 Ciężka, mało elegancka głowa
 Ogon cienki, kosmaty, bardzo zakręcony
 Ciało zbyt długie
 Zgryz cęgowy

WADY DYSKWALIFIKUJACE:
 Agresja lub nadmierna nieśmiałość
 Każdy pies przejawiający fizyczne lub psychiczne nieprawidłowości powinien zostać zdyskwalifikowany
 Brak typu
 Zbyt mała klatka piersiowa i skrajna delikatność budowy
 Przodozgryz lub tyłozgryz
 Kolor nosa, oczu i warg inny niż czarny lub ciemnobrązowy
 Oczy jasne lub niebieskie
 Uszy w kształcie pączka róży
 Biodra poniżej poziomu kłębu
 Deformacje anatomiczne nie będące wynikiem wypadku ( np. asymetria połączeń żeber z mostkiem).
 Palce szczątkowe na kończynach tylnych lub ślady po ich usunięciu.
 Włos szorstki lub półdługi
 Umaszczenie inne niż podane we wzorcu (nadmierna ilość bieli, biała obroża, pręgowanie inne niż czarne).
W szczególności należy wystrzegać się umaszczeń rozjaśnionych: błękitnego i liliowego.
 Dyskwalifikacji muszą podlegać wszystkie psy, u których widoczne są ślady zabiegów chirurgicznych mających na celu korektę estetyczną lub usunięcie wad morfologicznych.
 Wzrost odbiegający o 3 cm od norm podanych we wzorcu

Uwaga:
 Samce powinny mieć dwa normalnie wykształcone jądra, całkowicie opuszczone do moszny.
 Do hodowli mogą być użyte jedynie sprawne fizycznie i zdrowe psy, o budowie typowej dla rasy.

źródło: www.zkwp.pl/zg/wzorce/307.pdf